Μονή Λουκούς

Σε απόσταση 8,5 χιλιόμετρα από το Παράλιο Άστρος στο δρόμο με κατεύθυνση την Τρίπολη, συναντάς την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού (Λουκούς), ένα πανέμορφο Μοναστήρι, δίπλα από τα ερείπια της Βίλας του Ηρώδου του Αττικού, Έχει επικρατήσει να λέγεται «Μονή Λουκούς»! Το όνομα Λουκού, κατά μία εκδοχή, προέρχεται από το γυναικείο όνομα, Λουκιανή… ίσως και από το λατινικό LUCUS = ιερό δάσος! Όλες τις ώρες της μέρας είναι ένα ονειρώδες Μοναστήρι· περισσότερο, όμως, στο λιόγερμα, όταν όλα σιωπούνε και κουρνιάζουνε! Δεν είναι τυχαίο, το γεγονός, ότι, ο Ηρώδης ο Αττικός, αυτόν τον τόπο επέλεξε να κτίσει τη Βίλα του και να την προικίσει μ’ ένα σωρό καλλιτεχνήματα… Εδώ καλούσε τις προσωπικότητες, τους φίλους του… κι έκανε τα συμπόσια του!
Η Ζάβιτσα, η Παλαιοπαναγιά, το Ελληνικό είναι βουνά του «μεγάλου Πάρνωνα», που αγκαλιάζουν το Μοναστήρι ενώ, ο ήρεμος Τάνος, κυλάει τα νερά του, ακριβώς, μπροστά του! Η Μονή της Λουκούς είναι κτισμένη στα ερείπια της αρχαίας Εύας -πόλη της αρχαίας Θυρέας- με το Ιερό του διάσημου γιατρού της αρχαιότητας, Πολεμοκράτους! Πρόκειται για πολύ παλιό Μοναστήρι, αν αναλογιστεί κανείς, ότι, κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ., υπήρχε Ναός εδώ, στα ερείπια του οποίου, το 1117 (από δείγματα αρχιτεκτονικής, συμπεραίνουμε) οικοδομήθηκε ο σημερινός, προς τιμή της Θείας Μεταμόρφωσης του Σωτήρος! Κι αυτή η Μονή είναι, ακόμη μία, από τα Σταυροπηγιακά Μοναστήρια μας! Από τις σωζόμενες Πατριαρχικές επιστολές αποδεικνύεται, ότι, η Μονή, από το 1450 μ.Χ. και μετά, ζυμώνεται, κυριολεκτικά, σε όλες τις καταστάσεις κι εξελίξεις μ’ αφορμή, βέβαια, την κεντρική θέση της (δρόμος Τρίπολης – Λεωνιδίου, Αη-Γιάννης, Τριστενά, Μελιγού, ‘Αγ. Πέτρος, Καστρί, Πλάτανος…). Με ημερομηνία 20 Σεπτ. 1696 έχουμε Έκθεση του ηγουμένου, Νεκτ. Τζέκα, που αναφέρει ότι ‘το Μοναστήρι περικλείετο από μάντρα, διέθετε 12 κελλιά -8 σκεπασμένα και 4 ξεσκέπαστα- δίπατο Πύργο, δύο μικρότερους, μαγειρείο, τρία σπίτια, ένα Ναό, κτήμα με 600 ελιές… Η δύναμη της Μονής 6 μοναχοί…»!

Από το 1770 και μετά, μέχρι τους χρόνους της Επανάστασης, η Μονή παρουσιάζει κίνηση… όσον αφορά δωρεές, αφιερώσεις… Το βράδυ της 5 Αυγούστου 1826 -παραμονή της Μεταμορφώσεως- ο Ιμπραήμ έκαψε το Μοναστήρι! Οι ζημιές, τις οποίες αποκατέστησαν οι Μοναχοί, δεν ήταν μεγάλες… Ως Μετόχια του Μοναστηριού αναφέρονται η Αγια-Σωτήρα στη Ζάβιτσα, ο Aγιος Ιωάννης (Καλύβια), ο Aγιος Δημήτριος (Απάν’ Αγιάννης)… Το 1833 (Ιούλιος) ο ηγούμενος Κ. Κοράλλης, σ’ Έκθεσή του προς το Επισκοπείο Κυνουρίας, αναφέρει 19 κελλιά, 6 θόλους, ελαιοτριβείο… Από το 1833, με Βασιλικό Διάταγμα, η Μονή μετατρέπεται, από Αντρική σε Γυναικεία, για να επανακάμψει, ως Αντρική από το 1837 και, τελικά, από το 1946 να λειτουργεί, πολύ εύρυθμα, ως Γυναικεία Κοινοβιακή -πολλές φορές με 20 μοναχές- ανήκουσα στην Ι.Μ. Μαντινείας και Κυνουρίας! Ο προσκυνητής – επισκέπτης, στο Μοναστήρι της Λουκούς, θα θαυμάσει τη σπάνια Βιβλιοθήκη με τους 300 τόμους χειρόγραφα(!), Πατριαρχικά Σιγίλλια και Κώδικες, Σταυρούς ευλογίας, το, από το 1781, Ιερό Ευαγγέλιο(!), Aγια Ποτήρια, Aμφια, τις δύο φορητές Εικόνες -του Αγ. Νικολάου και της Μεταμορφώσεως- από το 16ο αιώνα, Λείψανα Αγίων, τον αργυρό Σταυρό με Τίμιο Ξύλο…
Εντός του Βυζαντινού Ναού -με οκταγωνικό ψηλό τρούλο -μένεις εκστατικός από την ολόγιομη επιφάνεια του από Αγιογραφικές παραστάσεις της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης του 16ου αιώνα! Μπροστά σου ξεδιπλώνεται όλη η Αγία Γραφή και ο Βίος του Κυρίου! Η αναπαράσταση – αγιογράφηση του Ακάθιστου Ύμνου είναι πρωτόγνωρη! Οι λοιπές φορητές εικόνες είναι έργα του 17ου αιώνα, όπως: της Μεταμορφώσεως, της Αναλήψεως, του Τιμίου Προδρόμου, της Δεήσεως, της Αγ. Αικατερίνης, της Παναγίας και του Χριστού ενθρόνου… Ο Αγιογράφος παραμένει άγνωστος· σίγουρα είναι της Κρητικής Σχολής και με ομοιότητες από Μυστρά!

http://www.astrosparalio.gr