ΜΙΜΗΣΙΣ ΠΡΑΞΕΩΣ ΣΠΟΥΔΑΙΑΣ (επ’ αφορμή του Άη Νικόλα)

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΕΩΡ. ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ

-πτυχιούχος κλασσικῆς φιλολογίας

πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
-μεταπτυχιακός ἐφηρμοσμένης παιδαγωγικῆς
πανεπιστημίου Ἀθηνῶν


Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.

Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητας, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια, Πάτερ Ἱεράρχα Νικόλαε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

«Ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας…» έτσι αρχίζει τον ορισμόν του δια την τραγωδία ο σοφός Αριστοτέλης. Τι είναι η τραγωδία; Μία μίμησις σπουδαίας πράξεως αποφαίνεται. Τι νόημα να έχει άρα γε εις την σύγχρονον βιοτήν; Αν έχωμεν ανοικτούς τους οφθαλμούς της ψυχής μας και κατανοούμεν τα πράγματα εις βάθος και ουχί επιφανειακώς μεγάλον νόημα θα εύρωμεν εις ταύτα τα λόγια. Δηλαδή ερμηνεύσατε την ανωτέρω φράσιν πως ούτως… «εις την μεγάλην τραγωδίαν του βίου, εκεί όπου μεγάλες φουρτούνες επαπειλούν την ίδιαν την ύπαρξίν μας, η μίμησις πράξεων μεγάλων και σπουδαίων, καταφέρνουν να μας σώσουν. Μόνον αν μιμηθής ένα πρότυπο ζωής σπουδαίο και μεγάλο δύνασαι να σώσης την ψυχήν σου εκεί όπου όλα μοιάζουν καταδικασμένα εις απώλειαν.

Το ανωτέρω απολυτίκιον του Άη Νικόλα που γιορτάζει σήμερα μας δεικνύει τέτοιο πρότυπο ζωής το οποίον αν ακολουθήση κανείς πιστά δύναται να απαλύνει τον πόνο από το δηλητήριον που εκχέει η πληγή της τραγωδίας μας. Με την ταπείνωσιν κατακτάς τα υψηλά και με την φτώχεια τα πλούτη. Μη ζητάς τα υλικά αγαθά σου λέει. Δεν σου αποφέρουν τίποτα. Αν θεωρείς τραγωδία που είσαι σε στενοχώρια οικονομική τότε δεν καταλαβαίνεις ότι ίσα ίσα αυτή σου η πτώχεια δύναται να σε αναβιβάση σε δυσθεώρητα πλούτη. Πώς θα γίνει αυτό;

Όταν δεν νοιασθής τι θα φάς σήμερα και τι αύριο αλλά κοιτάξης μόνον μέσα σου τότε θα δής ότι σε όλα είσαι πτωχός. Δεν διαθέτεις πίστη. Διότι αν πίστευες θα ήξερες πως Εκείνος που ξέρει πόσας τρίχας έχει η κεφαλή σου ή που φροντίζει και τα πιο μικρά πετεινά του ουρανού θα φροντίση κι εσένα που είσαι καθ’ ομοίωσή Του. Αλλά δεν το πιστεύεις τούτο και γι αυτό προσπαθείς εσύ να τα καταφέρεις αφ’ εαυτού. Δεν είσαι πράος, αλλά θυμώνεις που οι άλλοι έχουν ενώ εσύ στερείσαι και νομίζεις ότι παίρνουν τον δικό σου πλούτο που δικαιούσαι εσύ. Ότι έχεις ένα μερίδιο εξ ορισμού που δικαιούσαι εκ γεννετής. Και γίνεσαι εχθρός των άλλων και τους μισείς. Εσύ που διατάχθηκες να τους αγαπάς ως τον εαυτόν σου. Δεν είσαι εγκρατής. Διότι αν ήσουν τότε όταν θα σου δινόταν κάτι θα μπορούσες με αυτό το λίγο να πορευτής. Μα εσύ θέλεις πάντα τούτο το λίγο να το σπαταλήσης αυθυμερόν προκειμένου να το γευτής κατά κόρον καλύτερα όπως νομίζεις. Και μετά συνεχώς επιθυμείς κι άλλο κι άλλο. Εν + κράτος… Μέσα σου δεν έχεις καμία δύναμη. Δεν μπορείς να ελέγξης τον εαυτόν σου. Τα μάτια ορέγονται να ιδούν, τα ώτα να ακούσουν, η γλώσσα να γευτή ό,τι υπάρχει πιο ηδονικό. Μα η ζωή δεν είναι ηδονή. Είναι κόπος και βάσανα. Θυμάσαι; Έκλαψες όταν πρωτόρθες σ’ αυτόν τον κόσμο. Τώρα θέλεις να χαμογελάσης έστω και λίγο αλλά καλά. Οι άλλοι γιατί να είναι ευτυχισμένοι και εγώ όχι σκέπτεσαι. Αλλά αυτό το εγώ σου κάνει την ζημιά. Δεν υπάρχει εγώ. Λησμόνησέ το. Δες την αλήθεια των πραγμάτων. Δεν δικαιούσαι κάτι παραπάνω από αυτό που έχεις ήδη.

Ο καθένας λαμβάνει αυτό που έλαβε από πάνω. Δωρεά λάβαμε και δωρεά θα παραδώσουμε. Μην λοιπόν στενάζης και στενοχωριέσαι για το σήμερα. Ζήσε κοιτώντας πάνω στα υψηλά. Και αν αναρωτιέσαι αν αυτό είναι δυνατόν σε ανθρώπους τότε μάθε ότι ήδη εκείνα τα πρότυπα ζωής, άλλοι άνθρωποι πρίν από σένα το κάνανε και τώρα γεύονται αιωνίως τα πλούτη του φωτός. Μα ξέρω ότι δεν θα πεισθή κανείς. Διότι πάλι θα ειπής στον εαυτόν σου «μα εγώ δεν είμαι άγιος». Αφού δεν είσαι και δεν κάνεις τίποτα για να του μοιάσης εκείνου του ιερού προτύπου που σου δίδεται κάθε μέρα μπροστά σου ε τότε ζήσε την τραγωδία σου. Μα να θυμηθής ότι εγώ σου τά πα. Σου είπα ότι η τραγωδία της ζωής παύει να είναι τραγωδία αν μιμηθής μια πράξη σπουδαία.

Πηγή: ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΕΡΜΗΣ